Microvormen (korte werkvormen) met een groot effect

Soms heb je maar heel even nodig om het verschil te maken. Deze microvormen zijn kort, maar doen grote dingen: het zijn momenten van aandacht. Altijd korter dan drie minuten. Perfect om in je figuurlijke achterzak te bewaren, als een Zwitsers zakmes op miniformaat.

Korte werkvormen kunnen eigenlijk op ieder moment van een sessie. Bij wijze van aftrap, halverwege als pitstop of aan het einde om goed af te ronden. Omdat ze zo kort duren, hoef ik ze eigenlijk niet in te plannen. Je kunt tevoorschijn halen als je er behoefte aan hebt.

Om mee te starten

Voor je echt begint, is het slim om even stil te staan. Niet iedereen stapt vanzelf uit zijn vorige vergadering of to-do-lijst. Deze microvormen helpen een groep landen, loslaten en aankomen in het hier en nu.

1. Erbij stilstaan

Nodig iedereen uit om te gaan staan. Laat mensen even stilstaan bij hoe ze zich op dat moment voelen. Daarna: bedenk hoe je je zou willen voelen. Zodra je weet wat het is, zet je een stap in die richting. Geen toelichting nodig, geen gesprek, gewoon even fysiek iets doen met hoe je je voelt. Effect: directe verbinding tussen gevoel en beweging, zonder dat het ongemakkelijk wordt.

2. Neem je verlies

Laat iedereen kort opschrijven: 'Wat heb ik deze week niet afgekregen, niet gedaan, of laten liggen?' Vervolgens: verfrommel dat papiertje en gooi het in een prullenbak in het midden van de ruimte. Letterlijk je falen weggooien lucht op, en creëert ruimte voor een frisse start. Geen lange evaluatie, wel een duidelijk moment van loslaten.

3. Van gedachten wisselen

Laat iedereen een willekeurige gedachte of verwachting opschrijven op een briefje, zonder naam. Daarna: inleveren, husselen, en iedereen trekt er eentje. Even lezen, glimlachen, klaar. Je laat even je eigen gedachten los, en je beseft dat iedereen iets meeneemt.

Korte werkvormen halverwege de sessie

Juist als de energie wat begint te zakken of je de boel scherper wilt zetten, komen deze micro-interventies van pas. Een klein zetje kan genoeg zijn om de blik weer open te draaien.

4. Kijk onder je stoel

Plak vóór er iemand aanwezig is onder elke stoel een klein envelopje of een papiertje. Op één ervan staat een als 'Jij mag straks bepalen hoe de groepsfoto eruit komt te zien.' of 'jij doet vanaf nu alsof je een buitenstaander bent en je benoemt alles wat je zogenaamd niet snapt” Of iets anders verrassends. Een beetje zoals bij Oprah: kijk onder je stoel, wie weet heb jij wel gewonnen. Een verrassingseffect.

5. Een nieuwe naam

Eentje waarbij je stilstaat bij teamdynamiek: laat iedereen zichzelf een andere naam geven, eentje die past bij hoe ze vandaag willen bijdragen. Iets als 'Flowmaster' of 'Ideeënvanger'. Doe zelf ook mee. Ik heet natuurlijk altijd facilitator. Deel (nieuwe) textielstickers uit en doe een mini-voorstelrondje met alleen de nieuwe namen. Het levert vaak een lach op en geeft direct zicht op hoe mensen zichzelf zien.

6. De tot-nu-toe-spiegelvraag

Laat iemand een reflectievraag uit een stapel trekken en voorlezen. Vervolgens denkt iedereen daar 30 seconden in stilte over na. Vragen kunnen zijn:

• Welke aannames heb ik (onbewust) meegenomen?

• Wat mis ik tot nu toe in dit gesprek?

• Wat heeft me verrast?

• Heb ik ruimte gemaakt voor anderen om te spreken?

Vervolgens ga je níet het gesprek aan. Je laat de gedachten er gewoon even zijn.

Afsluiten met korte werkvormen

Voordat iedereen z’n spullen pakt en terug de waan van de dag in sprint: neem nog even een minuutje. Deze korte vormen zorgen voor reflectie, afronding of gewoon een glimlach. Dan blijft wat je hebt gedaan nét wat langer hangen.

7. Een minuut stilte

Klinkt misschien een beetje plechtig, maar onderschat de kracht niet. Vraag iedereen om een minuut lang niets te doen. Geen pen, geen blik op het scherm, geen overleg. Gewoon... even niets. Die stilte is vaak verrassend vol: van gedachten, gevoelens of gewoon even rust. Laat mensen daarna één woord opschrijven dat in hen opkwam. Je zult zien hoeveel er in zo’n korte pauze gebeurt.

8. Popcornreflectie

Deze is snel, speels en werkt altijd. Stel een vraag en laat mensen om de beurt kort antwoorden, zonder vaste volgorde. Wie een ingeving heeft, roept het. Als popcorn die onverwacht uit de pan springt. Het tempo ligt hoog, de drempel laag, en de oogst is vaak verrassend rijk. Werkt goed als je energie wilt, maar ook input zoekt.

9. De slotscène

Vraag: “Als dit een film was, wat is dan de laatste scène van vandaag?” Laat mensen kort in hun hoofd visualiseren en één zin delen.

Zin gekregen om meer met werkvormen te doen? Of zoek je iemand die de juiste vorm op het juiste moment inzet? Neem een kijkje op mijn aanbodpagina. Daar vind je een overzicht van hoe ik jouw team naar een succesvolle sessie kan helpen.