Een domino-effect met post-its: wat brainwriting is en hoe je het kunt inzetten

Soms wil je gewoon véél goede ideeën in korte tijd. Zonder dat steeds dezelfde mensen het hoogste woord voeren. Vandaag serveer ik je een favoriet uit mijn facilitator-keuken: supersimpel en supereffectief. Pennen in de aanslag, hier komt brainwriting!

Stel je een groep collega's voor, die klaar om ‘even snel’ alle ideeën op papier te zetten. Na tien minuten denkt iedereen wel zo'n beetje klaar te zijn. Totdat een kijkje in het hoofd van een ander krijgen. Dan komen nieuwe gedachten op, aanvullingen, zijsporen. Alsof ideeën pas echt op gang komen als ze van eigenaar wisselden. Dat is het mooie van wat brainwriting is: je denkt dat het op is, maar je bent nog maar net op gang.

Wat is brainwriting, en wat is het verschil met een brainstorm?

Brainstorming is een creatieve werkvorm waarmee een groep hardop ideeën deelt rond een centraal vraagstuk. Het doel is om snel en zonder oordeel veel suggesties te verzamelen. Brainwriting is een vorm van brainstorming. In deze werkvorm schrijft iedereen zijn ideeën op, in plaats van ze uit te spreken. In stilte dus, tegelijkertijd. Toch kun je op elkaars input voortbouwen, omdat je jouw ideeën doorgeeft aan degene naast je. Klassiek brainstormen is snel en spontaan; brainwriting is rustiger en zorgt dat iedereen gelijk aan bod komt. Welke vorm je kiest, hangt af van het doel en je groep.

Eerst ideeën of eerst input?

Brainwriting is ideaal om ideeën te verzamelen bij een hoe-kunnen-we-vraag. Maar soms zoek je geen nieuwe ideeën maar wil je inventariseren. Of je geeft een training en wilt eerst ophalen wat mensen al weten. Ook dan werkt brainwriting goed: het helpt om snel veel input boven tafel te krijgen, zonder dat iedereen tegelijk aan het woord hoeft. Ik kies de variant die past bij het doel en de groep:

1. De klassieker: post-its in een slinger

Laat iedere deelnemer vier post-its aan elkaar plakken zodat ze een slinger vormen. Iedereen schrijft één idee per geeltje, en dan schuift het geheel door. Zo ontstaat er een soort ideeën-slinger, waar je steeds op voortbouwt. Is er nog energie in de groep? Blijf extra post-its plakken zolang de ideeën stromen.

2. Per thema: op een groot vel papier

Iedere deelnemer krijgt een stevig A2-vel waarop ze vijf minuten lang post-its mogen plakken, één idee per geeltje. Daarna schuift het vel door. Deze variant gebruik ik als er meerdere deelvragen zijn, of als het vraagstuk in stukken te hakken is. Bijvoorbeeld: als we deze koers inzetten, wat zijn dan de gevolgen voor personeel, klanten, investeringen en ontwikkeling? Elk thema krijgt z'n eigen vel. Bij weinig deelnemers (4 à 5) kun je de vellen helemaal rond laten gaan, bij grotere groepen is dat minder handig. Dan is er ook wel genoeg opgehaald zonder dat iedereen meedenkt over een specifiek thema.

3. In groepjes: de carrousel

Brainwriting hoeft niet individueel, in kleine groepjes werkt het ook. In zo'n geval werk ik graag met een carrousel. Je hangt meerdere flipovervellen op verspreid over de ruimte. In een groepje van bijvoorbeeld 4 mensen werk je aan verschillende vellen met elk hun eigen vraag of thema Na een paar minuten schuift het groepje door en vult aan wat er al staat. Deze werkvorm is ideaal bij brede vraagstukken of bij trainingen.

Praktische tips voor een goede brainwriting-sessie

Een paar dingen maken echt het verschil. Geef vooraf duidelijke instructies: wat is de vraag, hoeveel tijd hebben ze, hoeveel ideeën verwacht je ongeveer? Werk met een timer en zet de sfeer: muziekje aan of juist stilte, afhankelijk van de groep. Zorg dat mensen kunnen doorschuiven zonder gedoe: leg de materialen goed klaar, nummer eventueel de plekken. En: laat altijd ruimte om terug te lezen wat er allemaal op tafel ligt. De oogst is vaak groter dan je denkt.

Brainwritend naar een jaarplan

Zin om het nieuwe jaar te starten met frisse ideeën én een stevig plan? Brainwriting is een van de vele werkvormen die ik inzet om teams snel tot de kern te laten komen. Wil je samen aan de slag met jullie doelen voor komend jaar? Kijk dan even op mijn pagina over jaarplannen en plan een sessie die werkt.