De wetenschap achter de energizer: waarom je brein ze echt nodig heeft tijdens een denksessie

Glazige blikken. Gapende monden. Onrustige voeten. Het moment waarop je als facilitator voelt: ik ben ze kwijt. De breinen zijn gewoon vol. Wat er dan precies gebeurt in die uitgebluste hoofden? En waarom een energizer meer is dan een leuk intermezzo in je sessie? Dat lees je in dit blog.

Laten we eerlijk zijn, energizers zijn ook gewoon leuk. Als mensen mij om tips vragen voor hun sessie, dan vragen ze negen van de tien keer of ik nog leuke energizers weet. Maar ja, je zit niet bij elkaar om het leuk te hebben. Er ligt een vraagstuk om opgelost te worden. En daar helpen energieboosts enorm bij.

Meteen naar de voorbeelden

• Twister met een twist

• Kijk onder je stoel

• De vijand

Wat gebeurt er in je brein als je mentaal moe bent?

Eén van de hoofdrolspelers in dit verhaal is glutamaat. Glutamaat is een neurotransmitter; een signaalstof die zorgt voor communicatie tussen hersencellen. Het is de belangrijkste oppepper in je brein. Zonder glutamaat geen scherpte, geen leervermogen of focus. Maar te veel glutamaat is ook niet goed. Als het zich opstapelt, bijvoorbeeld na langdurig concentreren, raakt je brein overprikkeld. Je wordt trager, minder gemotiveerd en je schakelt liever even uit. Precies dat moment waarop je denkt: we zijn ze kwijt.

En dat is nog niet alles: je brein schakelt over op de makkelijke stand. Je kiest sneller voor directe beloning dan voor inspanning. Een koekje, een scrollrondje of uitstellen klinkt ineens veel aantrekkelijker dan een lastig vraagstuk oplossen. Logisch: je brein staat in de spaarstand.

Waarom een energizer dan werkt

Een korte energizer kan wonderen doen voor de concentratie in een sessie. En dat is ook omdat het gezellig is en omdat iedereen dan even beweegt, maar belangrijker is wat er dan in het brein gebeurt. Beweging zorgt namelijk voor een boost aan neurotransmitters zoals dopamine, serotonine en noradrenaline: stoffen die je stemming, motivatie en alertheid beïnvloeden.

Daarnaast spreek je met een energizer vaak even een ander hersengebied aan. Waar eerder je prefrontale cortex overuren draaide op analytisch denkwerk, activeer je nu andere netwerken die meer gericht zijn op beweging, interactie of spontaniteit. Dat geeft je brein lucht. Het zorgt voor meer alertheid, betere focus en een groep die weer met frisse blik verder kan.

Waar een goede energizer aan voldoet

Om de juiste neurotransmitters aan te spreken moet een energizer het brein kort maar krachtig activeren. Dat lukt het beste met beweging, plezier en een klein beetje verrassing. Een goede energizer daagt zowel het lichaam als het brein uit om te schakelen: van denken naar doen, van stilzitten naar actie. Zo geef je het zenuwstelsel een frisse impuls. Een korte, lichte werkvorm waarin gelachen mag worden werkt beter dan iets groots of ongemakkelijks. Na een paar minuten merk je het verschil: scherpere blikken en meer zin om verder te gaan.

Voorbeelden van energieboosts met beweging, plezier en verrassing

Geen zin in jumping jacks? Deze energizers brengen beweging, plezier en genoeg verrassing om het brein wakker te schudden:

Energizer met beweging: twister met een twist

Roep: “Rechterhand op groen!” En nee, er ligt geen twisterkleed klaar. In plaats daarvan moeten deelnemers razendsnel een groen voorwerp in de ruimte vinden om hun hand op te leggen. Een plant, een markeerstift, een jas, een stoelpoot, alles telt. Daarna: “Linkervoet op iets zachts!” en zo verder. Deze energizer zorgt voor flink wat beweging en hilariteit. Bonus: je gaat je brein echt even op een andere manier inzetten, omdat je op een andere manier naar de ruimte om je heen kijkt.

Mijn favoriet: een vlaggenmastje voor degene die de vlag mag hijsen

Energzier met verrassingseffect: kijk onder je stoel

Plak vooraf een klein object onder één stoel in de ruimte, zonder dat iemand het weet. Vertel pas later in de sessie, op het moment dat je een random persoon wilt aanwijzen, dat iedereen onder z'n stoel moet kijken. Degene met een verrassing onder z'n stoel is de uitverkorene. Zo’n klein verrassingseffect zorgt voor een piek in dopamine, de stof die je brein alert maakt en een gevoel van beloning geeft. Ideaal om de energie in de groep weer even aan te wakkeren. Zeker aan het eind van de dag, wanneer de vermoeidheid toeslaat, werkt dit als een goede oppepper.

Energizer met beweging en plezier: de vijand

Laat deelnemers door de ruimte lopen en in gedachten twee mensen kiezen: één als hun ‘vriend’ en één als hun ‘vijand’, zonder dat die personen dat weten. Geef de opdracht: “Zorg dat je je vriend altijd tussen jou en je vijand houdt.” Wat volgt is een dynamische chaos waarin iedereen om elkaar heen beweegt, en van elkaar weg. Herhaal het spel met een nieuwe opdracht: “Zorg dat jijzelf altijd tussen je vriend en je vijand staat.” Binnen de kortste keren ontstaat er een opeengepakt groepje mensen in het midden van de ruimte. Deze energizer combineert beweging met verwarring en plezier. Bron: Lucia Bomert

Nog wat tips voor energizers in sessies

• Plan van tevoren bewust actieve onderbrekingen in. Je wilt het allebei: zowel energizers inplannen, als ze klaar hebben liggen wanneer je ze nodig hebt. Of liever, vlak daarvoor.

• Let goed op signalen van cognitieve vermoeidheid: verminderde reacties, stijgende grapdichtheid, of een plotselinge stilte zijn vaak duidelijke aanwijzingen.

• Het moet wel veilig voelen. Een energizer is geen test, geen toneelstuk en al helemaal geen aanleiding om iemand uit z’n comfortzone te duwen. Houd rekening met groepsdynamiek en individuele grenzen.

Zelf een energieke sessie ervaren?

Ben jij helemaal klaar met zware, slepende sessies? Ik help je graag met het vraagstuk waar je team zich over buigt. Of je nu een frisse start zoekt, vastzit in taaie gesprekken of juist nét dat zetje nodig hebt: samen maken we er een krachtige sessie van.

Neem gerust contact met me op via mijn contactpagina.