Help, mijn team denkt niet creatief (genoeg)!

Soms blijven teams hangen in bekende oplossingen en voorspelbare gesprekken. Frustrerend als je iets nieuws wilt creëren. Waarom gebeurt dat? En hoe haal je je team uit die vaste denkpatronen?

Veel organisaties willen creatief denken in hun team stimuleren, maar weten niet waar te beginnen. Laat ik beginnen met het goede nieuws: echt te weinig creativiteit in een team bestaat niet. Creativiteit is geen mysterieus talent waar je mee geboren moet zijn. Iedereen heeft het, alleen heeft niet iedereen geleerd het te gebruiken. Zeker in vakgebieden waar logica en structuur de boventoon voeren, is creatief denken lang niet altijd aangemoedigd. Maar stimuleer en beloon je creativiteit, dan zal je zien dat het gaat groeien.

Is het echt een creativiteitsprobleem, of spelen er andere dingen?

Als het voelt of je team inspiratieloos is, is het slim om te kijken of er iets aan de hand is. Soms ligt het aan de groepsdynamiek, of aan onduidelijkheid over resultaten. Of aan een volle agenda die niemand de ruimte geeft om echt na te denken. Creatief denken vraagt niet alleen om inspiratie, maar ook om een goede context. Dus voordat je werkvormen uit de kast trekt, check even of de basis op orde is. Pas dan heeft creativiteit een kans.

De drie meest voorkomende creatieve remmen (en wat je eraan kunt doen)

Basis op orde? Top, dan kun je aan de slag. Creatief denken in teams vraagt om andere spelregels dan je gewend bent van een vergadering. Tijdens je creatieve sessie kun je letten op deze drie remmende fenomenen, en erop inspelen.

1. Angst om iets doms te zeggen

In veel teams is er een onzichtbare drempel: de angst om voor gek te staan. Zeker in groepen waar men elkaar goed kent of waar hiërarchie een rol speelt, blijven de echt originele ideeën vaak ongezegd.

Dus: zorg voor een sfeer waarin experimenteren mag. Start bijvoorbeeld met een absurde warming-up om de lat expres laag te leggen. En benoem dat je liever een wild idee temt dan een saai idee moet oppeppen.

2. Te snel willen oplossen

Teams die resultaatgericht zijn, schieten vaak direct in de actiestand. Begrijpelijk, maar dodelijk voor creativiteit. Het gevolg: alleen ideeën die haalbaar lijken, overleven.

Dus: laat de oplossingsmodus even voor wat die is. Introduceer fasering in je sessie: eerst divergeren (veel ideeën), dan pas convergeren (kiezen en bijschaven). Zet een timer, geef je team expliciet toestemming om eerst lekker los te gaan.

3. Ingesleten denkpatronen

Na een paar jaar samenwerken kent iedereen elkaars voorbeelden en stokpaardjes. Dat voelt veilig, maar houdt je ook binnen de perken van de verwachting.

Dus: doorbreek die patronen door een onverwachte invalshoek te introduceren: laat het team denken vanuit een ander perspectief (bijvoorbeeld: “Wat zou een vijfjarige bedenken?” of “Wat als we geen budget hadden, maar wel onbeperkt tijd?”). Een goed gekozen werkvorm dwingt letterlijk tot ander denken en dat levert vaak verrassende ideeën op.

Doe de sfeer-check

En dan is er nog de kwestie van een fijne sfeer. Creativiteit bloeit pas op als mensen zich veilig voelen, als er gelachen mag worden, als het even rommelig mag zijn. Een goede brainstormsessie is dus niet alleen een kwestie van slimme opdrachten, maar vooral van het neerzetten van een open en uitnodigende setting. Ik schreef daar dit uitgebreide blog over, van hoe je mensen verwelkomt tot hoe je beweging in je sessie brengt.

Bouw een creatieve cultuur

Creatief denken in je team ontstaat niet door één goede brainstormsessie. Het is geen knop die je aanzet, maar een cultuur die je opbouwt. Een manier van werken waarin nieuwsgierigheid normaal is, waar ruimte is om te experimenteren, en waar niet alleen de snelste denkers worden gehoord. Creativiteit groeit als je het regelmatig voedt. En als je zelf het goede voorbeeld geeft.